درباره کتاب کمپین های انتخاباتی

کلمه کمپین که به راست یا ناراست با برگردان هایی مانند (پویش) و (کارزار) در زبان فارسی شناخته می شوند، از دنیای برنامه ریزی جنگی وارد تبلیغات تجاری و سیاسی شده است. گزیده کلام اینکه در گذشته های دور وقتی یک لشکر در منطقه ای محدود و با هدف های مشخص علمیات نظامی انجام می داد یا به قصد آن جای گیر می شد از (کمپین کردن) برای بیان آن کنش و حالت استفاده می کردند. این مفهوم در قرن نوزدهم وارد ادبیات تبلیغت شد و امروز به مجموع برنامه ریزی انجام شده برای ترویج کالا، خدمات، ایده، نامزد انتخاباتی، حزب یا جناح سیاسی و ... گفته می شود.

چرا کمپین؟

چرا کاندیداها و احزاب سیاسی برای پیروزی در انتخاب به کمپین نیاز دارند؟ بیشتر افرادی که با جوهره و فلسفه طراحی کمپین های انتخاباتی آشنایی عمیقی ندارند، می گویند که پیروزی در انتخابات بدون برنامه ریزی ممکن نیست. این پاسخ کلی ارزش چندانی ندارد. دلیل اصلی نیاز به کمپین انتخاباتی کمبود منابع انسانی، زمانی و مالیاست و این محدودیت سبب می شود که کاندیداهای باهوش و مشاوره پذیر از برنامه مکتوب و زمان بندی شده برای تخصیص منابع محدود به امور اصلی و فرایندهای مهم از جمله استراتژی اصلی و ارتباطات سیاسی استقبال کنند.

اگر شما یک مشاور انتخاباتی هستید در گام اول به عنوان یک مشاور انتخاباتی باید خاطرجمع شوید که کاندیدا یا طرف مشاوره شما ضرورت برنامه ریزی برای منابع محدود را به درستی درک کرده است. این گام را به هیچ عنوان دست کم نگیرید زیرا بسیاری از دشورای های آتی از سهل انگاری در توضیح این نکته آغاز می شود. البته بسیاری از کاندیداهای ایرانی درباره ارزش منابع مالی و سپس انسانی تا حدی توجیه هستند اما منبع باارزش زمان را دست کم می گیرند و به همین دلیل به کمبود آن دچار می شوند.

برخی از آن ها تصور می کنند که با تزریق پول و نیروی انسانی بیشتر می توانند زمان از دست رفته را جبران کنند غافل از اینکه پول، نیروی انسانی و زمان همیشه قابل تبدیل به هم نیستند و جای خالی یکدیگر را به طور کامل پر نمی کنند. به همین دلیل زمان از دست رفته برای یک کاندیدا با افزایش نیروی انسانی، تزریق پول بیشتر و فشرده کردن انجام امور به سادگی و گاهی هیچوقت جبران نمی شود.

اتاق فکر

تشکیل اتاق فکر برای نگارش نسخه اولیه و طراحی محورهای اساسی کمپین و به طور کلی تدارک مهمات فکری از جمله طراحی پیام و واکنش به رفتارها و تخریب های رقیبان کاندیدا در انتخابات یک ابزار کلیدی است.

وظایف اتاق فکر

اتاق فکر کمپین انتخاباتی دو وظیفه اصلی کلیدی دارد:

۱. طراحی و نگارش کمپین انتخاباتی و تولید فکر برای محورهای اصلی آن از جمله استراتژی و پیام انتخاباتی، برنامه ریزی رسانه ای، شناسایی و تحلیل رقیبان، رأی دهندگان و ...
۲. بازکردن گره های فکری و ارائه راه حل برای مسائلی که در هنگام اجرای کمپین پیش می آید؛ مانند پیشنهاد پیام در پاسخ به تخریب رقیب، ارزیابی سخنرانی و مناظره کاندیدا و غیره.

ویژگی های اتاق فکر

• اعضای اتاق فکر باید در شناخت حوزه انتخاباتی، برنامه ریزی، سیاست، انتخابات، ارتباطات و دانش کمپین تجربه یا دانش داشته باشند تا بتوانند درباره محورها و مسائل مختلف کمپین فکر و ایده تولید کنند.
• اعضای اتاق فکر باید توانایی تفکر گروهی منتهی به تولید و بسته بندی ایده های انتخاباتی را داشته باشند.
• باید توانایی بازبینی در ایده های خودشان و اتاق فکر را داشته باشند. افرادی که به جای استدلال و داشتن ذهن باز برای تغییر نظر، بر طبل تععصب می کوبند و دچار بیماری (یکی بودن حرف مرد) هستند، به درد عضویت در اتاق فکر نمی خورند.
• اعضاء اتاق فکر باید به حل مسائل و ارائه ایده درباره محورها و مسائل موردنیاز کمپین انتخاباتی پایبند باشند و از مکتب جلسه برای جلسه پیروی نکنند.
• دور افراد باتجربه و دانش کافی اما غیرقابل اعتماد را برای حضور در اتاق فکر حتماً خط قرمز بکشید زیرا خطرهای زیادی از حضور آن ها متوجه کمپین خواهد شد.  

واحد تبلیغات

مهمترین وظایف واحد تبلیغات عبارت است از:

• مهیا کردن برنامه تبلیغاتی کاندیدا برپایه کمپین انتخاباتی کاندیدا
• تهیه سیاهه موردنیاز در بخش تبلیغات
• طراحی، تولید و توزیع تبلیغات محیطی، رادیویی، تلویزیونی، روزنامه ای، مجله ای، آنلاین، رسانه اجتماعی
• آذین بندی ستادها و مکان های تبلیغاتی

پیام انتخاباتی

پیام انتخاباتی محتوایی است که به عنوان محرک از سوی کمپین و کاندیدا به رأی دهندگان هدف ارائه می شود تا آن ها را به کاندیدا علاقه مند سازد یا به مشارکت و رأی مثبت به کاندیدا در انتخابات ترغیب کند. پیام انتخاباتی به سادگی توضیح می دهد که چرا یک کاندیدا به میدان آمده است، قصد دارد چه باری از دوش رأی دهندگان بردارد و چگونه وضع موجود را به نفع وضع بهتری تغییر دهد. البته گاهی نیز در پیام با توجه به فضا، اولویت های انتخاباتی رأی دهندگان و شرایط رقابتی بر حفظ وضع موجود تأکید می شود.

ویژگی های پیام انتخاباتی

• کوتاه و موجز است تا امکان نفوذ آن ها در میان رأی دهندگان بیشتر شود.
• ساده است و رأی دهندگان هدف مجبور نیستند برای درک آن زحمت زیادی بکشند.
• با پیشینه شخصی کاندیدا و جریان سیاسی متبوع وی همخوانی دارد.
• برای رأی دهندگان گیرایی دارد و مهم تلفی می شود زیرا دباره مسائل اصلی زندگی آنهاست.
• متناسب با هر بخش از رأی دهندگان طراحی می شوند.

درباره کتاب کمپین انتخاباتی

این کتاب تحت تأثیر منابع و دانش های مختلفی نگاشته شده است. رشته ارتباطات یکی از آنهاست که تأثیر آن به ویژه در دو فصل سه و چهار کتاب به وضوح دیده می شود. رشته بازاریابی با رویکرد سیاسی هم سهم قابل توجهی در این کتاب دارد که تأثیر آن در بیشتر فصول به چشم می آید. در نهایت تجربه نگارنده از چند کمپین انتخاباتی و مصاحبت با استادان رشته های مختف هم در پیدایش این کتاب نقش و سهم خود را داشته است.

ساختار کتاب

کتاب پیش رو در ۷ فصل نگاشته شده و در هر فصل تلاش شده با توجه به چالش های عملی کمپین های انتخاباتی، گزیده گویی و نکته گویی تا حد امکان رعایت شود.

فصل اول درباره چیستی، تاریخ و ارکان و آیین نگارش کمپین های انتخاباتی است.

فصل دوم کتاب به تشکیل اتاق فکر و ساختار و سازمان ستادهای انتخاباتی پرداخته است.

در فصل سوم به تحلیل، موقعیت و محورهای اصلی در آن اشاره شده است.

فصل چهارم به اهداف و استراتژی انتخابای اختصاص دارد.

فصل پنجم درباره طراحی پیام به عنوان نتیجه منطقی گام های قبلی یعنی تحلیل موقعیت و انتخاب اهداف و طراحی استراتژی است.

در فصل ششم موضوع برنامه ریزی ارتباطی و رساندن پیام کاندیدا به رآی دهندگان مورد توجه قرار گرفته

در فصل هفتم به مهم ترین نکات درباره مدیریت مالی کمپین های انتخاباتی اشاره شده است.