نگاهی بر چارچوب مدیریت ریسک واحد اقتصادی

امروزه شرکت ها با توجه به تغییرات سریع فناوری ها و علوم نسبت به گذشته با عدم قطعیت بیشتری رو به رو هستند که همین عامل مهم برای مدیران است و چالش های فراوانی را برای آن ها ایجاد می کند. مدیران باید بتوانند این عدم قطعیت ها که همان ریسک ها هستند را شناسایی، ارزیابی و مدیریت کنند. با توجه به شرایط اقتصادی حاکم بر بسیاری از فعالیت ها و صنایع مختلف، بقا برای شرکت ها بسیار مهم است. لذا با استفاده از دانش و آگاهی نسبت به ریسک  و مدیریت آن می توان از این بحران ها و شرایط عبور کرد.

در حال حاضر چارچوب و مدل های مختلف شناسایی و ارزیابی و مدیریت ریسک وجود دارد که بایستی در سراسر سازمان به کار گرفته شود. آگاهی از این روش ها و مدل ها و نیز نحوه پیاده سازی آن ها برای یک سازمان از درجه اهمیت بالایی برخوردار است. 

دیدگاه مدیریت ریسک واحد اقتصادی

 هدف اصلی هر سازمان ایجاد ارزش برای ذینفعان خود است. برای ایجاد ارزش، یک سازمان اهداف را تعیین می کند، استراتژی ها را توسعه می دهد و برنامه هایی را پیگیری و اجرا می کند. با این حال، استراتژی ها، برنامه ها، و اقدامات به تنهایی نتیجه مطلوب را تضمین نمی کنند. رویدادها و شرایط می توانند بر اجرای این استراتژی ها و برنامه ها تأثیر بگذارند. مدیریت با چالش های بسیاری پیرامون ابهامات تحقق اهداف مواجه است.

مدیریت ریسک واحد اقتصادی (ERM=Enterprise Risk Management) فرایندی است که مدیریت را قادر می سازد تا به این عدم قطعیت ها به یک روش جامع، یکپارچه، و در سطح واحد اقتصادی به منظور ایجاد ارزش، بپردازد. با پیاده سازی و حفظ یک برنامه کارآمد مدیریت ریسک یکپارچه واحد اقتصادی، تیم های مدیریتی و ساختار حاکمیتی این سازمان ها می توانند مطمئن شوند که سازمان می تواند در دستیابی به اهداف خود موفق باشد.

مشتریان، قانونگذاران، شرکت هی رتبه بندی، و سایر ذی نفعان به طور فزاینده ای به درک فرایند مدیریت ریسک واحد اقتصادی یک سازمان علاقه مند هستند و ممکن است تصمیمات خود را در رابطه با تعاملات آن ها با سازمان در زمینه پیچیدگی و اثربخشی فرایند مدیریت ریسک واحد اقتصادی اتخاذ کنند.

تعریف ERM

فرهنگ، قابلیت ها و الگوهای یکپارچه شده با تنظیم استراتژی و عملکرد که سازمان ها به آن تکیه می کنند تا ریسک در ایجاد، حفظ و شناخت ارزش، مدیریت شود. 

در مقابل استاندارد ISO31000 با عنوان مدیریت ریسک، رهنمودها، مدیریت ریسک را به عنوان فعالیت های هماهنگ شده برای رهبری و کنترل یک واحد اقتصادی با نگرش به ریسک تعریف می کند و نیز فرآیند مدیریت ریسک را به عنوان یک کاربرد سیستماتیک خط مشی ها رویه ها و الگوهایی برای فعالیت های برقراری ارتباط و مشاوره، ایجاد محتوا و ارزیابی، رفتار، نظارت، بررسی، ثبت و گزارشگری ریسک" بیان می کند.  

مزایای یک برنامه ERM موفق

تمرکز اصلی برنامه ERM کمک به یک سازمان در دستیابی به اهداف و در نهایت تحقق ارزش است. بنابراین مزایای یک برنامه ERM اثربخش مهم است:

• افزایش دامنه فرصت های موجود برای یک سازمان جهت دستیابی به مأموریت و اهداف کسب و کار
• کاهش مسائل شگفت انگیز نه تنها در تک تک حوزه های سازمان بلکه در سراسر واحدهای اقتصادی کاهش می یابد. ریسک در یک بخش از سازمان می تواند ریسک هایی را برای زمینه های دیگر ایجاد کند و ERM به شناسایی فعالانه و مدیریت این ریسک ها کمک می کند.
• بهبود سرمایه و تخصیص منابع با ارائه اطلاعات بهتر برای برآورد هزینه ها و منافع این تصمیمات
• افزایش سازگاری و انعطاف پذیری سازمانی با کمک به سازمان برای شناسایی و پاسخ به تغییرات درون سازمانی و برون سازمانی به صورت به موقع و روشی مشخص. ریسک در هر تصمیم وجود دارد. بنابراین برای سازگاری و انعطاف پذیری لازم است که مدیریت ریسک به طور کامل در تصمیم گیری سازمان یکپارچه شود.

چارچوب ERM در یک نگاه

بر اساس مدل ارنست اند یانگ چارچوب مدیریت ریسک واحد اقتصادی که همه اجزا را با یکدیگر بر مبنایی اثربخش و قوی و در سطح واحد اقتصادی شکل می دهد.

چارچوب ERM

کتاب مدیریت ریسک

این کتاب در نظر دارد به کسانی که مسئول یک برنامه مدیریت ریسک یکپارچه واحد اقتصادی هستند، چه برنامه در مراحل اولیه خود باشد یا قبلاً یه خوبی پیاده سازی شده باشد، کمک کند تا یک برنامه مدیریت ریسک یکپارچه واحد اقتصادی کارآمد را طراحی و اجرا کند. در کتاب مدیریت ریسک سعی شده به صورت اجمالی و کاربردی چاچوب های مدیریت ریسک بیان گردد.

هدف این کتاب، یک برنامه ERM به عنوان فرهنگ سازمانی، توانایی ها و عملکردها، از جمله افراد آن، ساختارها، مکانیسم های حکومتی، اسناد، ارزش ها و انگیزه ها، داده ها، و پشتیبانی از فناوری هایی است که به یک سازمان امکان عملیاتی کردن و اجرایی کردن برنامه ها را می دهد، تعریف شده است.

بسیاری از سازمان ها با طراحی اولیه و اجرای چنین فرایند و برنامه مدیریت ریسک در سطح واحد اقتصادی و برنامه و با حفظ و بهبود آن ها در طول زمان در چالش هستند به طوری که آن ها به کار خود به طور مؤثر و با هدف ایجاد ارزش ادامه می دهند.

بنابراین هدف از کتاب مدیریت ریسک، استفاده از این دو چارچوب مفهومی موجود و ارائه راهنمایی های عملی برای طراحی و اجرای یک برنامه ERM جدید همراه با سیاست ها و رویه هایی است که کل برنامه ERM را تعریف کرده، یا برای ارزیابی و بهبود یک برنامه موجود به کار می رود. این کتاب قصد دارد به عنوان پلی بین دستورالعمل های اساسی و مفهومی که امروزه وجود دارد و واقعیت های عملی ایجاد و حفظ یک برنامه ERM موفق، عمل کند.