آشنایی با مفاهیم ترسیمی و تجسمی
همان گونه که جهت ارائه یک متن ادبی از قلم و
سخن استفاده می شود و ارائه خوب آن برحسب چگونگی بهره گیری از کلمات و فکر و جای
گذاری درست کلمات در قالب خود مشخص خواهد شد. در معماری نیز وسیله ارائه آنچه
معمار آفریده، ترسیم و طراحی می باشد که برحسب مهارت در نوع ترسیم می توان محتوا و
مفاهیم فکری معمارانه را در قالب یک طرح معماری به بیننده منتقل کرد.
جهت تقویت نگاره های معمارانه خود، آشنایی با
مفاهیم ترسیمی و تجسمی ضروریست. در این مقاله مفاهیمی چون اسکیس، راندو، و گرافیک
معماری به طور مختصر توضیح داده خواهند شد.
اسکیس
واژه اسکیس در لغت (Sketch) از ریشه ای
یونانی (Schedios)
گرفته شده و به معنی طراحی سریع و دست آزاد است که به عنوان طرح اولیه استفاده می
شود. در کل اسکیس یک راه سریع برای ضبط ایده های طراح جهت استفاده در آینده است.
از این واژه در رشته ی معماری استفاده های متعددی می شود به طوری که می توان آن را
از واژگان کلیدی این رشته به شمار آورد.
یکی از معانی اسکیس، طرح های اولیه ای است که
معمار برای ثبت ایده ی خود در یک مسئله ی معماری بر کاغذ پدید می آورد. در این
معنا اسکیس به دلیل واجد بودن شرایط، سریع بودن، نشانه دادن کلیات و فارغ بودن از
جزئیات و عموما دست آزاد بودن به معنای اصلی واژه بسیار نزدیک است.
یکی دیگر از استفاده های واژه اسکیس، طراحی از
وضع موجود یک ساختمان یا هر شیء یا منظره ی دیگری است. هر چند این معنا بیشتر به
دیگر هنرهای تجسمی مثل نقاشی مربوط است. اما از آن جهت در معماری پرکاربرد است که
یک طراح می تواند در ارتباط دست با مغز و آنچه می بیند یا تصور می کند را تقویت می
کند.
اما اسکیس در معماری به معنای دیگری نیز به کار می رود، و آن طراحی کوتاه مدت معماری است. در این معنا یک پروژه ی معماری در مدت زمان محدود، از ابتدا تا انتها پیش می رود. در این حالت طراح با داده های اولیه و با کمک تجربه ی خویش و استفاده از خلاقیت خود در زمان کم به صورت مسئله ، پاسخی کلی و سریع می دهد.
شکل ۱. اسکیس - ترسیم انواع پله- کاری از آرتا حدادی
راندو
راندو (Render) عبارت است از ارائه محصول نهایی
به صورتی که بتوان با استفاده از آن به برقراری ارتباط بین مخاطب و طرح مورد نظر
پرداخت. قرار دادن فیگورهای انسانی و درختان متناسب با فضا و سایه افکنی و
نورپردازی و ارائه طرح هایی برای دکوراسیون داخلی وخارجی در راندو کردن می تواند
به کار برده شود.
راندو با نقاشی متفاوت است در حقیقت در راندو
کردن خطوط طراح تعیین کننده مرزهای طرح هستند ولی در نقاشی رنگ ها این خطوط را
ایجاد می کنند. در نقاشی رنگ ها برگرفته از واقعیات هستند ولی در راندو رنگ ها
علاوه بر اشاره به واقعیت نمایان گر احساس، حالت یا مفهومی می باشند.
راندو کردن تکنیک ها و روش های خاصی دارد که مستلزم شناخت کامل رنگ ها و تاثیرات آن بر انسان، تفکراتش و رفتارهای انسانی همچنین تسلط بر به کارگیری ابزارهای مختلف رنگ آمیزی و ذوق هنری می باشد.
شکل ۲. راندو با مداد رنگی - کاری از آرتا حدادی
گرافیک در معماری
گرافیک در لغت به معنی ترسیم و نگارش است.
گرافیک حیطه ای از هنرهای تجسمی است و دارای کاربردهای متنوع و گسترده ای می باشد.
گرافیک یا طراحی گرافیک، به کارگیری تکنیک های مختلف خلق آثار دوبعدی بر روی سطوح
مختلف نظیر کاغذ، دیوار و غیره است.
گرافیک معماری نیز زیرمجموعه ای از کاربردهای
گسترده گرافیک است. در واقع بیان بصری و تجسمی مفاهیمی که در ذهن طراح معمار نقش
می بندد از طریق گرافیک معماری خوانا و مطرح می شوند.
گرافیک معماری بیان تجسمی و بصری معماریست که به
صورت خط، طرح واره، اسکیس، راندو، متن و متشکل از تصاویر دو بعدی و سه بعدی با رنگ
یا بدون رنگ بر صفحه تصویر دستی یا نرم افزاری نمایان می گردد.
پلان
پلان همان دید از بالا یا دید پرنده می باشد که
به صورت دو بعدی به نمایش در می آید. به تصویری از برش افقی فرضی که از ساختمان
ترسیم می شود نیز پلان می گویند.
نما
شکل ظاهری و خارجی یک ساختمان نشان دهنده ی نمای
آن ساختمان است. ترسیم نما یکی از ترسیمات دو بعدی است که یک وجه حجم ساختمان را
بر روی پرده تصویر قرار می دهد.
برش
در فرآیند تکامل نقشه، طراح برای رسیدن به طرح
نهایی، می تواند با استفاده از مقاطع (برش ها)، روابط متغیر بین فضاهای مثبت و
منفی، طرح های مختلف را مورد بررسی قرار دهد و آنها را به معرض دید بگذارد.
پرزانته
پرزانته ، یک اثر معماری شامل مجموعه ای از پلان
ها، نماهاف برش ها، و پرسپکتیوها ست که به بهترین شکل پروژه شما را معرفی می کند.
شما نیاز دارید این اثر را به یک فرد ارائه کنید یا به عبارت دیگر آن را پرزنت
کنید.
شیت بندی
شیت بندی به مفهوم ترکیب نبدی و چینش علائم، نشانه ها، خطوط، ترسیمات، به کارگیری بجای رنگ، به کارگیری درست متن و سایر نگاره ها در یک قاب ترسیمی می باشد. در واقع شیت بندی به طراح کمک می کند بدون هیچ کلامی طرح قابل ارائه گردد. یک شیت باید قادر باشد جزئیات ضروری طرح را نمایش دهد.
مؤلف:: دکتر آرتا حدادی
مطالب مرتبط
درباره کتاب نگاره
کتاب نگاره، سعی دارد به معماران امروز و فردا شیوه های بیان معماری تاثیر گذار را بیاموزد.