درباره کتاب مدل سازی و تصمیم گیری

نظر به اینکه تصمیم گیری، حساس‌ترین نقش، وظیفه و مسئولیت مدیریت و نشانه موفقیت و نیز شکست تلقی می‌شود، شناخت مساله تصمیم و انتخاب راهکارهای حل آن همواره چالشی پیش روی تصمیم‌گیران است. برای دستیابی به انتخاب راهکار مطلوب برای حل مساله و دستیابی به نتایج مورد انتظار آن، باید مراحلی بطور همزمان و نیز متوالی طی شوند. این فرآیند به نام "فرآیند تصمیم گیری" نامگذاری شده است.

بدون تصمیم گیری، نه اقدام و فعالیتی آغاز می‌شود و نه دستاوردی تحقق می‌یاد. وجود دوگانگی بین هدف‌ها و عملکردها، بین انتظارات و واقعیت‌‌ها و ناتوانی در دستیابی به هدف‌ها، تنها یک علت کلیدی دارد و آن ضعف شناخت مساله تصمیم، بهره گیری ازفرآیند تصمیم، فنون مرتبط با راهکارها واجرای مناسب آنهاست.

از ویژگی های بارز تصمیم گیری عرصه های مذکور، پیچیدگی بسیار بالای محیط درونی و برونی آنها است. مولود این ویژگی، تنوع متغیرها و تبعیت مدل‌ها از رفتارهای نامنظم، مغشوش و بی‌ثبات است. بهره گیری از روش های مدل‌سازی و بهینه یابی، پرورش قدرت استعاره پردازی، مهارت‌های شناسایی روندها و متغیرهای عرصه‌های تصمیم‌گیری، وسعت نگرش و نحوه پالایش و گزینش مولفه‌های محیطی و سازمانی مدیران و کارشناسان را شکل می‌دهد.

بخوانیم: مهارت های مساله یابی و تصمیم گیری- انتشارات ادیبان روز

هدف بنیادی پژوهش عملیاتی نرم، ارتقای شناخت، تبیین نقشه‌های شناختی، بالابردن سطح ادراک در مساله‌شناختی و ارائه راهبردهای کشف، ساخت و عرضه شیوه‌های متنوع نظام مند برای پاسخ‌یابی و حل مسائل است. لذا این رشته از معرفت بشر با تهیه و تبیین چارچوب‌ها و افکار تلاش می‌کند تا روش‌های اصلی بررسی، تحلیل  و ابزارهای ارتقای کیفیت تصمیم‌گیری مدیران و کارشناسان را برای هدایت بهتر فعالیت در محیط، فراهم و ارائه نماید.

کتاب مدلسازی و تصمیم‌گیری که جلوه ای از تفکر بر روش شناسی‌های نرم است، درصدد است با تکیه بر مدل‌سازی، تصمیم‌گیری و فراهم ساختن خطوط راهنما برای توانمندشدن چند سویه راهبردی و سیستمی به ارتقای سطح شناخت و حل مسائل مدیریت در دنیای واقعیات کمک کند.

راه‌حل‌های کارآمد این روش‌شناسی با ایجاد دیدگاه‌های ابعادنگر وچندلایه‌ای، بر پایه تحلیل مولفه‌های مختلف و روابط پیچیده میان آنها، ارائه می‌شود. روش‌شناسی نرم، مساله محور است. این روش، با نقشه‌یابی براساس دیدگاه‌های راهبردی و اصول سیستمی، راه‌کارهای مهندسی چند هدفه، ارائه می‌دهد. در این روش‌شناسی با رعایت منافع ذی‌نفعان، با ارزش‌آفرینی حوزه‌ای، دانش مواجهه با مسائل پیش روی عرضه می‌دارد.

این کتاب به منظور دستیابی به هدف‌های مذکور و برای نهادینه کردن این کانون معرفتی در کشور نوشته شده است. تاکید اصلی این کتاب بر مدلسازی با تشریح پژوهش عملیاتی نرم به مثابه ابزار ارتقای شناخت، مساله شناختی و راه‌حل‌یابی برای مسائل تصمیم‌گیری است. این کتاب در چهاربخش و دوازده فصل به شرح زیر تقریر‌ یافته است که در ابتدای هر فصل، واژه‌های کلیدی مربوطه توضیح داده شده اند.

بخش یک -"روش‌شناسی و شناخت":

• فصل اول: نرم، سخت، مدل و مدل‌سازی
  
• فصل دوم: روش‌شناسی سیستم‌های نرم
  
• فصل سوم: شناخت، مساله شناسی و راه‌حل‌یابی.
  

بخش دو -"ایده‌ها و گزینه‌ها" :

• فصل چهارم: آگاهی و ایده‌‌آفرینی
  
• فصل پنجم: رویکرد گزینه‌های راهبردی، تحلیل و توسعه آن.
  

بخش سه -"خلاقیت، بازتاب و نقشه‌برداری":

• فصل ششم: راه‌حل‌یابی و حل خلاقانه مساله
  
• فصل هفتم: راهبرد مذاکره وبازتاب مباحثه
  
• فصل هشتم: نقشه‌برداری مفهومی و موقعیت‌یابی.
  

بخش چهار-" مدل‌سازی، تحلیل و راهبرد":

• فصل نهم: مدل‌سازی ساختاری تفسیری و تصمیم گیری گروهی
  
• فصل دهم: تحلیل پابرجا و استوار
  
• فصل یازدهم: فرآیند تحلیل شبکه‌ای
  
• فصل دوازدهم: نظریه صحنه‌پردازی و تحلیل صف‌آرایی است.