انواع مدلهای کسب وکار

مدل تجاری می تواند نقش الگو و خط کش را در هرتجارتی بازی کند. بدیهی است که اگر در روز نخست تصویر درستی از مدل تجاری خود نداشته باشیم، خیلی سریع از مسیر واقعی و اصلی خود دور شویم. مدل های کسب وکار شرکت ها یکی از عوامل اصلی در میزان موفقیت عملکرد آنها ست. این مدل ها که در واقع چارچوبی برای کسب درآمد هستند، به سه پرسش کلیدی در مورد شرکت ها پاسخ می دهند:

کدام فعالیت ها، چگونه و چه وقت باید انجام شوند؟

پاسخ صحیح به این پرسش منجر به عملکرد مناسب شرکت ها و ارائه مزایای مطلوب به مشتریان شده و در نهایت سود را برای شرکت به ارمغان می آورد.

با توجه به تنوع مدل های کسب و کار و ویژگی های هر یک پاسخ های بی شماری برای سه پرسش مطرح شده محتمل است. بنابراین بیان تمام مدل ها در یک مجموعه غیرممکن است، اما یافتن عناصر اصلی تاثیرگذار بریک مدل کسب وکار و تحت کنترل داشتن آنها، فرآیند طراحی یک مدل کسب وکار مناسب را تسهیل می نماید.

مدل کسب و کار چیست؟

یکی از مفاهیم پایه های و بسیار مهم در هر کسب و کاری، به ویژه در کسب وکارهای مبتنی بر وب و نرم افزاری مدل کسب و کار است. به زبان ساده، این مفهوم بیان می کند که چگونه می خواهید از کسب و کارتان پول کسب درآمد کنید.

یک مدل کسب و کار ابزاری است که سازمان و بنگاه تجاری به وسیله آن می تواند درآمد و سود به دست آورد. مدل کسب و کار در واقع خلاصها ی از روشی است که شرکت قصد دارد به مشتریان خود خدمات ارائه دهد و شامل برنامه ریزی در دو مرحله استراتژی و پیاده سازی است.

طراحی مدل کسب و کار

یک مدل کسب وکار می تواند با یکی از روش های زیر طراحی شود.

نوآوری: یک مدل کسب وکار برای اولین بار با فکر و ایده ای نوآورانه طراحی گردد.

احیاء: یک مدل کسب وکار قدیمی مجدد احیاء گردد.

اتخاذ: یک مدل کسب وکار به صورت کامل برای شغل دیگر و یا کشوری دیگر مورد استفاده قرار گیرد.

انواع مدل های کسب و کار

عموما مدل کسب وکار شرکت های خدماتی پیچیده تر از شرکت هایی هستند که تولید کننده و یا توزیع کننده خدمات هستند. قدیمی ترین و ابتدایی ترین مدل کسب و کار، مغازه داری است که شامل برپایی یک فروشگاه در محلی با پتانسیل مناسب برای جذب مشتری و نمایش محصولات و خدمات می باشد.

مدل کسب وکار توضیحی بر چگونگی اقدامات یک سازمان به صورت الگوی عمومی است که به فعالیت های اصلی تقسیم می شود. مدل کسب وکار معرف مشتریان شرکت و محصولات و خدماتی است که به آنها ارائه می شود.

یک مدل همچنین اطلاعاتی درباره چگونگی سازمان دهی یک شرکت و نحوه درآمدزایی و تحصیل سود در اختیار می گذارد. مدل های کسب وکار برای هدایت اطلاعاتی درباره چگونگی سازمان دهی یک شرکت و نحوه درآمدزایی و تحصیل سود در اختیار می گذارد.

مدل های کسب وکار برای هدایت تصمیمات اصلی و مهم شرکت با استراتزی ها ترکیب می شوند. همچنین یک مدل توصیف کننده محصولات، خدمات، مشتری، بازار و فرآیند کسب وکار است.

به طور متداول بیشتر مدل های کسب و کار وابسته به فناوری هستند. شرکت های پیشگام در اینترنت نیزم دل های جدید کسب و کار خود را کاملا برپایه فناوری های موجود و آینده قرار دادند. با استفاده از فناوری کسب و کارها می توانند تعداد زیادی مشتری را با کمترین هزینه ها به دست آورند.

بخوانیم –-پیاده سازی مدل های کسب و کار تجارتالکترونیک - انتشارات ادیبان روز

چگونگی تهیه مدل کسب و کار

مدل کسب وکار تبدیل کننده نوآوری به ارزش اقتصادی معرفی شده است و برای تبدیل شدن یک ایده و طرح نو به مدل کسب وکار باید به شاخه ها و موضوعات شش گانه زیر توجه کرد:

• استراتژی رشد
  
• استراتژی رقابتی
  
• مدل درآمدزایی
  
• ساختار زنجیره ارزش
  
• بخش های بازاریابی
  
• اهداف و مقاصد ارزشی
  

مدل جدید کسب و کار

مدل های کلاسیک و سنتی کسب و کار که ساختار مشابهی را به همه شرکت ها از جنرال موتورز گرفته تا مایکروسافت دیکته می کردند مغایرت های بسیاری با شرایط امروزی داشتند که از بین رفتند. مدیران برتر باید از روش های رهبری هدفمند و مدبرانه ای برای موفقیت در آینده استفاده می کردند بنابراین یک مدل جدید کسب وکار زمانی به وجود می آید که بیشتر ماموریت های کلیدی سازمان را مورد توجه قرار دهد و با استفاده از جریان دانش و اطلاعات تولید و مورد تایید افراد زیادی قرار گرفته باشد نه اینکه به صورت خاص از سوی افرادی حکم شود.

نقش فناوری اطلاعات در بهینه سازی مدل های کسب و کار

اولین عبارتی که با کنار هم قرار گرفتن واژه های فناوری اطلاعات و کسب و کار در کنار یکدیگر در ذهن شکل می گیرد کسب وکار الکترونیک است. کسب وکار الکترونیک در واقع روش ها و ابزارهایی را برای تسهیل و تسریع کسب وکار ارائه می کند و به واسطه این روش ها، مدل های کسب وکار را با چالش های ساختاری زیادی مواجه می سازد.

بنگاه های تجاری برای هماهنگ سازی خود با ابزارهای فناوری های ارتباطی و اطلاعاتی و ارائه سرویس های بهتر و سریعتر به مشتریان خود باید مطالعات گسترده ای برای شناخت این ابزارها و ظرفیت های قابل بهره برداری آنها در جهت سرویس دهی بهتر به مشتریان انجام دهند و سپس ساختار کسب وکار خود و مدل آن را بر اساس این ابزارها طراحی مجدد کنند.

برای این کار باید در فاز مطالعاتی سازمان برای پرسش های زیر پاسخ های مناسبی بیابد:

• نقش فناوری اطلاعات در برنامه استراتژیک سازمان چیست؟
  
• فناوری اطلاعات چه امکانات و ظرفیت هایی را برای برنامه های بازاریابی و تبلیغات و تولید فراهم می آورد؟
  
• فناوری اطلاعات چه کمکی در بهینه سازی یا ایجاد زنجیره تامین سازمان می کند؟
  
• آیا فناوری اطلاعات می تواند کمکی برای بهینه سازی فرآیند توزیع محصولات بکند؟
  
• نقش فناوری اطلاعات در افزایش وفاداری مشتریان به سازمان چگونه است؟
  
• آیا فناوری اطلاعات می تواند زنجیره ارزش را بهینه سازی کند؟
  
• آیا فناوری اطلاعات می تواند روش های تولید و سرعت آن را دچار دگرگونی کند؟