بازاریابی خدمات مالی

با تغییر و تحولات جهانی و تغییر اقتصاد صنعتی به اقتصاد خدماتی و توسعه سریع سازمان ها و موسسات خدماتی در سطح جهان، رشته جدیدی از بازاریابی به نام بازاریابی خدمات به مرور شکل گرفته و شاخه های تخصصی آن نظیر بازاریابی مالی در حال تکمیل شدن است.

رشد بازار و نهادهای مالی نوین در سال های اخیر، فضای رقابت در بازار سرمایه ایران را به کلی تغییر داده است. افزایش شدت رقابت، افزایش آگاهی و حساسیت بیشتر مشتریان از ویژگی های برجسته بازار سرمابه کنونی ایران است. در این بین شرکت ها بدون شناخت و درک از مشتریان خود و داشتن استراتژی مشخص برای رقابت که مجموعه آن مدیریت بازاریابی تلقی می شود، امید چندانی به بقا و توان رقابت پذیری نخواهند داشت. بازاریابی موفق خدمات مالی بر مبنای استراتژی شفاف و مدیریت خوب حادث می شود.

محتوای محصول و بازار بر ماهیت و عملکرد بازاریابی تاثیر شگرفی بر جا می گذارد. فعالیت های بازاریابی که برای محصولات مصرفی تندگردش انجام می شوند ممکن است برای یک کار هنری کاملا نامناسب باشند. کاری که در کانادا نتیجه می دهد شاید در چین کارساز نباشد. به همین طریق داشتن درکی درست از زمینه بازاریابی به منظور درک روش بازاریابی ضروری است.

مواجهه با دشواریهای مربوط به کاربرد کلی عبارت خدمات مالی، امری معمول است. نسبت بزرگی از عامه ی مردم از جمله بسیاری از مشتریان درک محودی از جغرافیای حوزه خدمات مالی دارند. این امر تا حدودی به خاطر پیچیدگی این صنعت بوده و تا اندازه ای بدین دلیل است که از منظر بسیاری از مردم خدمات مالی ذاتا جذبه ای ندارند.

افراد استخدام شده در این حوزه نیز، از این بخش و هم چنین از بخش های محصول واقع در آن، درک و آگاهی ضعیفی دارند. هم چنین افرادی در گروه های دست اندر کار وجود دارند که از دانش جزئی نسبت به تصویر بزرگ آن سوی حوزه ی وظیفه ی خود برخوردار هستند.

برخی دیدگاه های تاریخی

در حالی که می توان رد پای اشکال مختلف ارائه ی خدمات مالی را در قرن ها پیش پیدا کرد، معهذا توسعه ی سازمان های تجاری از لحاظ جوهره و مقیاس، همزمان با گسترش تجارت بین الملل در طی قرن هجدهم میلادی صورت گرفت. در واقع توسعه ی اقتصادی پیوندی ناگسستنی با توسعه ی ابزارهای مالی مربوطه دارد. در پاسخ به نیازهای خدماتی هم چون وام، سپرده ی امن و تامین مالی کالاهای امانی وارداتی رشد کردند.

بانکداری مدرن نیز در ایران در اواسط قرن نوزدهم رو به پیدایش گذاشت. نخستین بانکداری ایرانی در سال ۱۹۲۵ با نام " بانک قشون پهلوی" در پایتخت ایران تاسیس گردید. در کشور اتیوپی، بنک آو آبیسینا (بانک حبشه) در سال ۱۹۰۶ دایر گردید و یک دوره ی واگذاری پنج ساله دریافت کرد. خلاصه این بود که در سراسر جهان مثال های مستندی از توسعه ی بانکداری تجاری از قرن نوزدهم بدین سو وجود دارد.

ریشه ی بیمه نیز همانند بانکداری به سده هفدهم در شهر لندن بر می گردد. احتمالا آتش سوزی بزرگ شهر لندن در سال ۱۶۶۶ به عنوان عامل شتاب دهنده اصلی در ایجاد شکل مناسبی از بیمه برای مخاطراتی با این ماهیت عمل کرده است.

تا سال ۱۸۶۰ بیش از ۷۵۰ انجمن تنها در لندن و ۲۰۰۰ انجمن دیگر در خارج از پایتخت تاسیس گردید (انجمن موسسات ساخت و ساز، سال ۲۰۰۱). انجمن های تهیه مسکن، با توجه به تمایل زنان و مردان معمولی برای تامین پول خرید خانه های شخصی به وجود آمده و رونق یافتند.

جغرافیای عرضه

ساختار بازارهای خدمات مالی در سراسر جهان با توجه به ویژگی های محیطی منطقه تفاوت می کند. عواملی نظیر مرحله ی توسعه ی اقتصادی، سیاست دولت در زمینه ی رقابت و مقررات، همگی بر ساختارهای بازار محلی اثر گذارند.

جغرافیای فیزیکی، لجستیک و ویژگی های زیرساختی نظیر ارتباطات راه دور، سهمی در تعیین سیر تکامل محلی خادمات مالی دارند، هم چنان که عوامل اجتماعی، مذهبی و فرهنگی نیز همین نقش را ایفا می کنند.

یکی از ویژگی های چشم انداز اخیر خدمات مالی این بود که مرزهای میان خطوط تاریخی تعیین حدود عرضه در هم شکسته شده است. برداشتن قوانین نظارتی از بازارها، نظیر آن چه در اواسط دهه ی هشتاد در قرون نوزدهم رخ داد، خطوطی را که سابق بر آن حوزه ی بانکداری، بیمه و وام مسکن را از هم تفکیک می کرد، در هم شکست.

در عصر امروزی، بازار با برخورداری از گروه های خدمات مالی گسترده و متنوع فعال در حوزه های محصول اصلی فوق الذکر، از پیچیدگی به مراتب بیشتری نسبت به گذشته برخوردار است. با این حال هنوز هم شرکت های زیادی را می توان یافت که در زمینه ی محصولات محدودی تخصص دارند.

گاهی این شرکت ها بازوی تخصصی سازمان های بزرگتر می باشند. مشخصه دیگر جغرافیای عرضه عبارت است از تکامل آن چه که غالبا به آنها "تازه واردها" گفته می شود، هر چند که آنها دیگر چندان تازه وارد محصوب نمی شوند. این اصطلاح به عرضه کنندگانی اشاره دارد که هیچ گونه پیشینه ی تاریخی به عنوان ارائه دهنده ی خدمات مالی نداشته باشند. در این گونه شرکت ها حرکت به سوی خدمات مالی، بخشی از یک راهبرد فراگیر گسترش برند به منظور تنوع بخشی می باشد.