نظریه های سازمان و مدیریت

بسیای از افراد فرض میکنند که نظریه های سازمان و مدیریت یک قاعده ذهنی و نظری است، در حالی که در واقع قضیه کاملا برعکس است. بسیاری از نظریه ها بر پایه ی مطالعاتی هستند که در سازمان ها اتفاق می افتد، بنابراین به ممارست در مرحله عمل احتیاج دارند و حتی اگر مدیران خودآگاه نباشند، نظریه های سازمان ومدیریت را به صورت روزانه ولو ناقص و غیرکارآمد به کار می برند.

توانایی مطالعه و درک آنچه در سازمان ها رخ می دهد، یک شایستگی کلیدی مدیریتی است. حیات سازمان ها با طیفی از نظریه ها و مدل هایی که تلاش در توضیح چگونگی عملکرد سازمان ها و ارتباط آن با محیط دارد، ادامه می یابد. نیروی محرکه ی ارائه نظریات و تئوری های جدید در حوزه سازمان و مدیریت این است که اگر ما این مساله را درک کنیم، می توانیم سازمان هایی طراحی کنیم که عملیات آن ها به صورت کارا، اثربخش و پاسخگو قابل اجرا باشند.

نظریه ها طیفی از ابزارها، مفاهیم و مدل ها را به مدیران ارائه می دهد تا بتوانند مشکلات را تشخیص دهند و به بخش وسازمان آنها کمک می نماید که به طور موثرتر عمل نماید. به کارگیری نظریه و مدل های مناسب، مدیران را در سر و کار داشتن با پیشامدهای احتمالی مانند تغییرات تکنولوژی، بازار و دستیابی به مزیت رقابتی و کار کردن در محیطی با الزام به پاسخگویی سریع، یاری می رساند.

بنظر می رسد که هر نظریه و تئوری جدید، مجموعه ای از چشم اندازهای جدیدی با خود به ارمغان می آورد.  

بخوانیم - مبانی مدیریت سازمان و مدیریت- انتشارات ادیبان روز

تئوری ها و نظریه ها

تئوری ها و نظریه ها، ابزارهای بسیار سودمند و مفیدی هستند که به ما کمک می کنند تا نتایج و اهداف آکادمیک خود در مورد یک رشته دانشگاهی را تکمیل کنیم. تئوری ها، در این زمینه ها به ما کمک می کنند:

• سازماندهی افکار و ایده های خود در مورد جهان
  
• تبیین ارتباطات درون سازمانی و ارتباطات فردی وگروهی
  
• ارتقا و بهبود پیش بینی ها و توضیحات درباره افراد، گروه ها و سازمان ها
  
• دستیابی به درک بهتری از جهان
  

نظریه های خوب باید شامل چهار عنصر اساسی زیر باشند:

• چیستی
  
• چگونگی
  
• چرایی
  
• چه کسی، کجا و چه زمانی
  

عناصر چیستی

نظریه ها به ما، در تشریح پدیده ها یا الگوها کمک می کنند. در توسعه نظریه، محققان ابتدا مشاهده کرده و سپس در مورد واقعیت ها و پدیده های مورد نظر دست به نگارش می زنند. آنها با مستند سازی، توصیف و تشریح این پدیده ها به انتخاب و تعیین مهم ترین فاکتورها می پردازند. این فاکتورها را سازه ها، یا مفاهیم می نامیم و چیستی – ساختارهای اصلی – در تئوری ها هستند.

عناصر چگونگی

گام بعدی پس از تعیین فهرست ساختاری تئوری در واحد ساختمان تئوری، توصیف این است که ساختارها چگونه مرتبط و به لحاظ درونی در ارتباط هستند.

عناصر چرایی

اجزای چرایی یک نظریه به توضیح فلسفه ارتباط بین عناصر و چگونگی آن می پردازند. علی الخصوص، عناصر چرایی به توصیف مبانی پویایی روانشناسی، اقتصادی، و اجتماعی ساختارها و ارتباط مطرح شده توسط این عوامل، کمک میکند. اجزای چرایی یک نظریه، دربردارنده فرض های محقق می باشد.

عناصر کیستی، کجایی و زمانی

عناصر چیستی، چگونگی و چرایی تئوری، همه شرایط ممکن را محقق نمی سازند، محققان باید مرزها و قیدهایی را که موجب محدود شدن عمومی سازی تئوری می شوند را مشخص نمایند. برای مثال، محدودیت های تئوری ممکن است شامل عوامل موقتی، مفهومی و جغرافیایی باشند.

نظریه ها

برخی از نظریه های سازمان و مدیریت در این بخش توضیح داده می شوند. برای آشنایی با تمامی نظریه ها پیشنهاد میکنیم کتاب " نظریه های سازمان و مدیریت" تالیف جفری ای مایلز و ترجمه دکتر حسین نوری و داود نوروزی را مطالعه کنید.

نظریه ظرفیت جذب کننده

نظریه ظرفیت جذب کننده، محتوایی را که یک شرکت می تواند ارزش اطلاعات جدید خارجی را شناسایی، بررسی، تلفیق و در راستای رسیدن به اهداف سازمانی به کار بندد را دربرمی گیرد. این تئوری فرض میکند که جذب دانش جدید می تواند به شرکت کمک کند تا مبتکرانه و منعطف تر بوده و به سطوح بالاتر عملکرد، بیش از عدم جذب دانش جدید دست یابد.

این تئوری همچنین فرض میکند که شرکت هایی که دارای توانایی های بالاتر برای جذب دانش جدید می باشد دارای مزیت رقابتی بر شرکت های با توانایی های پایین تر در این زمینه خواهند بود.

نظریه شبکه – بازیگر

نظریه شبکه – بازیگر که گاها " جامعه شناسی تفسیرگرا" نیز نامیده می شود، دیدگاهی را به خود اختصاص می دهد که تمامی موجودیت ها را در برمی گیرد و اذعان می نماید که آنها ویژگی های خود را از طریق روابطشان با نهادهای دیگر در موقعیتی که درآن جریان دارند، کسب می کنند.

نظریه نمایندگی

طبق نظریه نمایندگی، یک عامل / واسطه یا دفتر واسطه گری تحت قراردادی به استخدام یک یا چند نفر به نام رئیس در آمده و از سوی رئیس، مسئولیت جبران و دستیابی به نتایج مطلوب شرکت را عهده دار می باشد.از آنجا که عامل یا نماینده از طرف رئیس شرکت وارد عمل می شود لذا رئیس اختیار تصمیم گیری را به وی میدهد.

نظریه برجسته سازی

به طور کلی، نظریه برجسته سازی، همبستگی بین فراوانی و مدت زمان پوشش رسانه های جمعی از یک داستان است و این که تا چه حد مردم معتقد به یک موضوع یا داستان مهم هستند را، مورد بررسی قرار میدهد.

تئوری برجسته سازی موارد زیررا مورد بررسی قرار میدهد:

• چرا اطلاعات در مورد برخی از مسائل، اما نه همه موارد، در دسترس عموم است.
  
• چگونه افکار عمومی تغییر میکند
  
• چرا برخی از مسائل از طریق خط مشی ها وسیاست های اجتماعی مورد بررسی قرار می گیرند، اما مسائل دیگر این طورنیستند.
  

نظریه تعلق

نظریه تعلق، حس بهینه تعادل یک فرد در نزدیکی و دوری وی از افراد مهم زندگی اش را بررسی می کند. این نظریه تلاش می کند تا ماهیت پیوندهای موثر افراد با یکدیگر را توضیح دهد. نظریه تعلق مربوط به توسعه روانشناختی – اجتماعی است که بر پایه مدل های حیوانات مانند مدل لورنز که چگونگی تاثیرگذاری بچه های حیوانات بر مادرشان را بررسی کرد، بناشده است.