نقدهای مربوط به نظریه های سازمان و مدیریت

در مقاله " نظریه های سازمان و مدیریت" به توضیح تعدادی از نظریه های مختلف ارائه شده در رابطه با سازمان و مدیریت پرداختیم. دراین مقاله به بیان انتقادات وارد بر هر نظریه می پردازیم. حیات سازمان ها با طیفی از نظریه ها و مدل هایی که تلاش در توضیح چگونگی عملکرد سازمان ها و ارتباط آن با محیط دارد، ادامه می یابد. نیروی محرکه ی ارائه نظریات تئوری های جدید در حوزه سازمان و مدیریت این است که اگر ما این مساله را درک کنیم،  می توانیم سازمان هایی طراحی کنیم که عملیات آن ها به صورت کارا، اثر بخش و پاسخگو قابل اجرا باشد.

بکار گیری نظریه و مدل های مناسب، مدیران را در سروکار داشتن با پیشامدهای احتمالی مانند تغییرات تکنولوژی، بازار و دست یابی به مزیت رقابتی و کار کردن در محیطی با الزام به پاسخ گویی سریع، یاری می رساند.

نقدهای مربوط به نظریه ظرفیت جذب کننده

این تئوری برای این که به طور مناسب ظرفیت جذب کننده را تعریف نکرده یا برای استفاده از تعاریف متفاوت، مورد انتقاد قرار گرفته است. برخی محققان از این عبارت بدون فراهم ساختن یک تعریف استفاده کرده اند. هم چنین، اغلب مفهوم ظرفیت جذب کننده مطابق با جنبه های R&D تعریف شده نه مطابق با جنبه های سازمانی.

تودوروا و دوریزین بیان کردند که مفاهیم جدید بالقوه و بالفعل خالص ظرفیت جذب کننده باید از تئوری برطرف شوند. زهرا و جرج بیان کردند که ظرفیت جذب کننده بالقوه منجر به ظرفیت جذب کننده قبول شده و واقعی می شود. هر چند، اگر فردی وجود رابطه پیچیده بین اکتساب، تطبیق، تغییر و استخراج دانش جدید را شناسایی کند، مفاهیم ظرفیت جذب کننده قبول شده و واقعی نمی تواندن عمل کند.

نقدهای مربوط به نظریه  شبکه -بازیگر

نظریه شبکه – بازیگر به جهت تلاش برای فاصله گرفتن از شیوه ها و روش شناسی های علمی مدرن مورد انتقاد واقع شده است. این نظریه تنها کاربرد یک ساختار روایتی و توصیفی را برای مشاهده بازیگران در موقعیت طبیعی شان، پیشنهاد میکند. در حالی که، به منظور توصیف حوادث منحصر و مهم برای مجلات علمی، محققین باید از روش های علمی استانداردی بهره گیرند که این نظریه تمایلی به آنها ندارد.

بعلاوه، این نظریه هیچ روش شناسی جهت تمایز توصیفات نامناسب یا غیر موثر از توصیفات خوب و موثر، پیشنهاد نمی دهد. این نظریه برای به شمار آوردن مخلوق های غیر انسانی تحسین شده است. با این حال، به دلیل تمایل به مخلوق های غیرانسانی نسبت به انسانی همچنان مورد انتقاد قرار دارد. همچنین این نظریه به دلیل تهدید کردن سازمان ها به عنوان جعبه های سیاه صرف شبکه های مخلوق که می توانند به طور کامل تشریح شوند مورد انتقاد واقع شده است.

منتقدان اینگونه مطرح میکنند که کل جهان را نمی توان مختصر به " توصیف معتبر" دانست. تاکید این نظریه بر این است که توصیف جان کلام است، اما منتقدان بر این باورند که توضیحات و دلایل برای آشکار سازی توسط محققین از اهمیت یکسانی برخوردار هستند. کالون و لاتور، اذعان دارند که گاهی اوقات توضیحات مسیرشان را به توصیفات ساده رفتار منتهی می سازد.

منتقدان همچنین بیان می کنند که این نظریه هنگامی که فقط در پی توصیف نگرش های فنی علمی انسان ها و ماشین ها است مزایای خود را نیز دارد. با این حال، هنگامی که این نظریه برای بررسی تمامی زمینه های جامعه شناسی بسط داده شود به نظر، کفایت نمی کند. توصیه منتقدان این است که در مقایسه روشهای علمی معمول، توصیف خالص به تنهایی کافی نخواهد بود.

نقدهای مربوط به نظریه نمایندگی

نظریه نمایندگی تاثیر عمده ای بر تحقیقات سازمان و مدیریت گذاشته است و در عین حال بحث برانگیز است. این نظریه در زمینه های گسترده ای مورد استفاده دانشمندان بوده است و محققان، خوش بینی اولیه در خصوص کاربرد آن در پیشبرد و درک رفتار سازمانی را به نمایش گذاشتند. در هر صورت، این نوع خوش بینی به طور وضوح رو به کاهش است.

برخی منتقدان معترض شدند که نظریه نمایندگی سهم قابل توجهی در نظریه و تحقیق سازمان و مدیریت نداشته است. از طرف دیگر، Ross استدلال نمود که مسائل مربوط به نمایندگی و واسطه گری جهانی هستند. از طرفی Perrow ادعا نموده که نظریه نمایندگی هیچ یک از مسائل روشن سازمانی را خطاب قرار نداده است. هیرچ و فریدمن نظریه نمایندگی را نظریه ای بیش از حد ظریف در نظر گرفتند که ازابتدا بر قیمت سهام سازمان تمرکز نموده است.

از نظر اقتصاددانان نظریه نمایندگی ممکن است یک نظریه بنیادین و تحول آور باشد به طوری که تحقیقات در این حوزه تنها به عنوان " جعبه های سیاه" برسازمان ها متمرکز شدند تا نظریه نمایندگی راه را به سوی فعالیتهای داخلی جهت بررسی جعبه سیاه بگشاید. در هر صورت ، دانشمندان سازمانی تمایلی برای در نظر گرفتن ارزش آشکار نظریه نمایندگی در حل مسائل سازمانی و مدیریت ندارند.  

نقدهای مربوط به نظریه برجسته سازی

منتقدان نظریه برجسته سازی استدلال کرده اند که ضعف نظریه برجسته سازی، تعصب آن نسبت به تجزیه و تحلیل سطح کل افکار عمومی است. اینگار استدلال کرد که مردم گیرنده های منفعل محتوای رسانه های جمعی نیستند. بلکه برعکس، مردم به طور فعال محتوای رسانه را تفسیر نموده، و به طور استادانه آن را مورد ارزیابی قرار میدهند.

منتقدان همچنین از روند قالب بندی یک مفهوم پراکنده، فاقد تعریف مفهومی روشن و متکی بر عملی سازی یک زمینه خاص ایراد می گیرند. ماتز بسیاری از حوزه ها را ذکر نمود که نیاز به توجه و تحقیقات بیشتری دارند:

• اولا، مفهوم چهارچوب باید بیشتر مورد بررسی قرار گیرد.
  
• دوما، بحث روشنی بین محققان وجود دارد، که به نفع یک تعریف کلی از جهارجوب و کسانی است که تعریف نتایج خاص را ترجیح می دهند. به طور کلی محققان باید مشخص کنند که چگونه چهارچوب عمومی برای یک توضیح واجد شرایط است.
  
• سوما، بیشتر تحقیقات برجسته سازی، توصیفی بوده اند. این پژوهش های توصیفی مفید است، اما به سمت تعریف مفهومی پیش نمی رود. اکثر تحقیقات غیرتوصیفی در صورت بازبینی بیشتر، می توانند مفاهیم دیگری را با خود به دنبال داشته باشند.
  
• چهارم، تحقیقات بسیار کمی جنبه بصری آن را مورد بررسی قرار داده اند. در عوض، پژوهش بیشتر بر روی متن و یا جنبه های کلامی چهارچوب متمرکز شده اند.
  
• پنجم، مشکلات و مسائلی در زمینه روش تحقیق برای بسیاری از تحقیقات انجام شده در حوزه برجسته سازی وجود داشته است. به طور خاص، بسیاری از مطالعات از مشکل قابلیت اطمینان و اعتبار در روش تحقیق خود رنج می برند. بیشتر روش های آماری دقیق باید به دنبال گزارش بهتر باشند که باید در تحقیقات آینده انجام شود، در صورتی که نظریه برای پیشبرد است.