طراحی کسب و کار الکترونیکی

تنها در حدود ۱۰ سال از فراگیر شدن و کاربرد عمومی اینترنت گذشته است و میزان نفوذ این تکنولوژی در همین مدت کوتاه به حدی است که نمی توان زندگی امروز را بدون آن تصور نمود. تفریح، ارتباط، آموزش، تجارت، حقوقو حتی روابط شخصی از این فناوری متاثر شده و عرصه جدیدی در پیش روی افراد و شرکتهای نمایان گردید.

فناوری نوین اطلاعات و ارتباطات در حوزه تجارت، نه تنها امکانات و تسهیلات متعددی برای شرکت های ارائه کننده محصولات و خدمات به شیوه سنتی مهیا نموده و باعث پیشرفت چشمگیر آنان شد، بلکه موجب ایجاد بنگاه های جدیدی شد که تنها به ارائه خدمات و سرویس ها روی شبکه اینترنت پرداخته و یا به طورموازی در هر دو حوزه سنتی و نوین مشغول به فعالیت گردیدند.

با گسترش اینترنت، نیازهای جدید، منابع جدید، محصولات جدید، نگرش ها و راه های جدید برای کسب وکار و همینطور ارزش های جدید برای بنگاه و مشتری به وجود آمدند و مباحثی نظیر اقتصاد دیجیتالی مطرح گردید که با نگرش کاهش قیمت محصول / سرویس برای مصرف کننده تا نزدیک صفر و کسب درآمد از راه های دیگر وارد عرصه شدند.

مفهوم مدل کسب و کار

مدل کسب و کار از جمله مفاهیمی است که در محافل مدیریتی ، دروس دوره های MBA و DBA ودر بحث های استراتژیک بسیار مورد استفاده قرار میگیرد ولی در مورد معنای این اصطلاح اتفاق آرای کمی وجود دارد. همان طور که می دانید بدون  رسیدن به فهمی مشترک از مفاهیم مورد استفاده در مدیریت کسب و کار، امکان برقراری ارتباط و بحث و تبادل نظر اثربخش فراهم نمی شود و این امر به نوبه خود تصمیمی گیری را با مشکل مواجه میکنند.

برای ارائه تعریفی جامع گویا از مدل کسب و کارنخست باید مفاهیم سازنده آن را بررسی کنیم:

مدل کسب و کار

مدل عبارت است از توصیف یا نمای ساده شده ای از یک پدیده یا فرآیند پیچیده  با استفاده از مفاهیم و روابط میان آن ها. کسب و کار نیزعبارت است از مجموعه ای از فعالیت ها به منظور تولید کالا یا خدمت که شامل جنبه های مالی، تجاری و صنعتی است. برای مثال تولید کفش یک کسب و کار است زیرا از مجموعه ای از فعالیت ها برای تولید کالایی خاص تشکیل شده است.

تعریف مدل کسب و کار

مدل کسب و کار ابزار مفهومی است که شامل مجموعه ای از مفاهیم و روابط میان آنان است که با هدف بازنمایی و بیان منطق کسب وکار یک شرکت طراحی می شود. مدل کسب و کار معمولا شامل اجزایی چون محصول و خدمت تولیدی، مشتریان هدف، کانال های توزیع، شایستگی های کلیدی، شبکه های شراکت و ساختار درآمد و هزینه کسب و کار می باشد.

معرفی کتاب-پیاده سازی مدل های کسب و کار تجارت الکترونیک -انتشارات ادیبان روز

اجزای اصلی مدل کسب و کار

جایگاه ارزشی

بعد از توصیف مشکل مشتری، محصول  یا خدماتی که میتواند پاسخگوی این  مشکل باشد، جایگاه ارزشی نامیده می شود.

بخش بازار

گروه مشتریان که مورد هدف قرار گرفته اند.

ساختار زنجیره ی ارزش

جایگاه فعالیت های شرکت در زنجیره ی ارزش و نحوه ی بدست آوردن بخشی از ارزش تولید شده در زنجیره ی ارزش توسط شرکت، ساختار زنجیره ی ارزش را تشکیل می دهد.

جایگاه در شبکه ی ارزش

شناسایی رقبا، شرکت های مکمل و اثراتی که شبکه ی همکاری می تواند برای مشتریان ایجاد کند. این تعاریف جایگاه شرکت در شبکه ی ارزش را توصیف می کند.

استراتژی رقابت

 چگونه شرکت سعی میکند تا یک مزیت رقابتی ماندگار برای خود بسازد. این مزیت ممکن است درنوع مدیریت نمودن هزینه ها باشد و یا در بازار پنهان و غیر قابل دسترس برای رقبا در هر صورت وجود این مزیت رقابتی الزامی است.

کسب و کار الکترونیکی

کسب و کار الکترونیکی بحث روز هزاره جدید است. امروزه به کسب و کار الکترونیکی به عنوان رخدادی همانند اختراع ماشین چاپ و ظهور انقلاب صنعتی، با تاثیر گذاری بر روی اقتصاد، ساختارهای اجتماعی و فرهنگ جامعه، نگریسته می شود. کسب و کار الکترونیکی خود را در جایگاهی قرارداده است که جهان را به سمت و سوی جدیدی سوق می دهد. اساس و پایه های کسب و کار تغییر کرده و نظام های جدیدی، فعلایت های بازار و ارائه فرصت های نامحدود واقعی را زیر پوشش قرار داده اند.

سازمان هایی که خود را با دگرگونی ها و تغییرات صورت گرفته در شیوه های سنتی کسب و کار وفق داده اند، در این موج جدید موفق خواهندبود. با این وجود کسب موفقیت کامل مستلزم آن است که سازمان ها، مدل های کسب و کار و استراتژی های کسب و کار خود را نیز با آن سازگار و همسو کنند. آنچه مسلم است این است که کسب و کار الکترونیکی روش کاملا جدیدی از انجام کسب و کار با درنظر گرفتن قوانین جدید رقابت است.

استوارت کسب و کار الکترونیکی را متشکل ازمشتریان، فروشنده ها، تامین کنندگان، کارمندان، و دیگر افراد ذینفع می داند که ازطریق وب به گونه ای گردهم می آیند که تا به حال هرگز وجود نداشته است. کسب وکارالکترونیکی، تجارت هدایت شده در محیط مجازی است. این نتیجه دسترسی به دامنه وسیعی از منابع اینترنتی با سیستم های تکنولوژی اطلاعات است.

تحلیل گران گروه گارتنر کسب و کار الکترونیکی رابدین صورت تعریف کرده اند:

کسب و کار الکترونیکی عبارتست از هر گونه فعلایت تجاری امکان پذیر از طریق شبکه که با انتقال روابط درونی و بیرونی موجب ایجاد ارزشو بهره برداری کردن از فرصت های بازار هدایت شده بوسیه قوانین جدی اقتصاد تجاری میشود.

مدیریت روابط مشتری

در ادبیات مدیریت؛ تعریف های متعددی از مدیریت روابط مشتری وجود دارد. محققین، مدیریت روابط مشتری را، ساخت و اداره روابط مشتری در یک سطح سازمانی از طریق درک، پیش بینی و هدایت نیازهای مشتری، بر پایه دانش بدست آمده از مشتری به منظور افزایش کارائی و اثر بخشی سازمانی و در نتیجه افزایش بهره وری می دانند. مدیریت روابط مشتری، عنصر بزرگی از مدیریت دانش را در خود دارد.

معرفی کتاب- مدیریت ارتباط با مشتری- انتشارات ادیبان روز

نقش مدیریت دانش در کسب و کار الکترونیکی

مدیریت دانش در درجه اول، به عنوان، نماینده درمحیط کسب و کار الکترونیکی عمل می کند. مدیریت دانش به کارکنان اجازه می دهد تا نقشها و مسئولیت های جدیدشان را از طریق گردآوری دانشی که منجر به تغییر آسان تر میشود، بپذیرند. مدیریت دانش، کارکنان را در کسب مهارت ها و توانایی های لازم درمحیط جدید یاری کرده و تلفیق واحدهای جدید کسب و کار را تسهیل می کند.

نقش مدیریت دانش در محیط مدیریت ارتباط با مشتری

مدیریت دانش، تکنولوژی، فرآیندها و راه کارهایی برای خلق، تقسیم، بهره برداری و اهرم سازی دانش بدست آمده از مشتریان در یک دستگاه مرکزی و در نتیجه رسیدن به چشم اندازی از مشتری بدون در نظر گرفتن موقعیت جغرافیایی و ناحیه کارکردی در کسب و کار فراهم می کند.

یک سیستم مدیریت دانش می تواند دانش و اطلاعات واقعا مفیدی از مشتریان با در نظر گرفتن چرخه زندگی روابط مشتری، فراهم آورد. این امر موجب می شود که کارکنان با مجموعه ای دانش به روز شده درباره مشتریان، بدون توجه به اینکه در چه ناحیه ای کار میکنند، مجهز شده و آنها را قادر می سازد تا بصورت اثر بخش تر و دقیق تری به توسعه محصول، کانال و استراتژی های بخش یندی بازار بپردازند.

مقاله ای که از نظر شما عزیزان گذشت نیز بخشی از کتاب "طراحی کسب و کار الکترونیکی" نوشته سارنگ قربانیان، حسین نظریان، و نیلوفر محمد زاده بود. جهت مطالعه و آشنایی با تمامی مفاهیم مربوط به کسب و کار الکترونیکی مانند مدیریت دانش و نقش آن در محیط کسب و کار الکترونیکی و درمحیط مدیریت روابط مشتری و همچنین اجزا و کاربردهای آن، آشنایی  کامل با مفهموم برنامه ریزی جامع منابع ERP، وپیش نیازهای لازم جهت ایجاد کسب و کار الکترونیکی توصیه می کنیم کتاب "طراحی کسب و کار الکترونیکی" را مطالعه کنید.